Τουμπελέκι

шаблоны сайтов
joomla

Ελληνικά λαϊκά μουσικά όργανα
 Μεμβρανόφωνα

Τουμπελέκι
 
Το τουμπελέκι ή ταραμπούκα ή στάμνα συνοδεύει ρυθμικά διάφορα μελωδικά όργανα στη Βόρεια Ελλάδα (Μακεδονία, Θράκη), στα νησιά του Αιγαίου και στη Μικρασία.
Παίζεται με διάφορους τρόπους και τεχνικές και κτυπιέται  με τα δύο χέρια ή σπάνια με δύο μικρά ξύλα.
Ο πήλινος σκελετός του έχει συνήθως το σχήμα στάμνας, χωρίς λαβή, και είναι ανοιχτός στο ένα άκρο και σκεπασμένος στο άλλο με τεντωμένο δέρμα, που κολλούν ή δένουν, ή και τα δύο μαζί πάνω στο ηχείο.
 Ένας καλός παίκτης δε συνοδεύει ποτέ ένα τραγουδιστή ή ένα χορό, χτυπώντας απλά τους ισχυρούς και τους αδύνατους χρόνους του μέτρου αλλά ποικίλλει διαρκώς το παίξιμό του με διάφορους τρόπους: πότε υποδιαιρεί τους ισχυρούς ή τους αδύνατους χρόνους με ενδιάμεσα χτυπήματα, και πότε χρησιμοποιεί το ρυθμό της συγκοπής ή κάνει ένα είδος τρέμολο (μαλακό χτύπημα της μεμβράνης και απ’ τα δύο χέρια, με γρήγορη, ισόρροπη εναλλακτική κίνηση).
Άλλοτε πάλι χτυπάει τους ισχυρούς χρόνους στη δερμάτινη επιφάνεια και τους αδύνατους στο άκρο του πήλινου ηχείου (εκεί όπου δένεται το δέρμα) ή το αντίθετο κι άλλοτε με το ένα  χέρι χτυπάει το ρυθμό και με το άλλο σταματάει αμέσως την παλμική κίνηση της μεμβράνης, ακουμπώντας την με την παλάμη ή τον αγκώνα.
Ο ικανός παίκτης πετυχαίνει στο παίξιμό του και ήχους διαφορετικής οξύτητας πιέζοντας τη μεμβράνη στο κατάλληλο μέρος.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί το διαφορετικό ηχόχρωμα που προσθέτουν τα σφαιρικά κουδουνάκια στον ήχο που δίνει η δερμάτινη επιφάνεια της ταραμπούκας.
Και ότι , όταν τα κουδουνάκια αυτά έχουν διαφορετικά μεγέθη , όπως συνήθως συμβαίνει, τότε εύκολα διακρίνει κανείς και ήχους διαφορετικής οξύτητας, όσο και αν η οξύτητα αυτή δε μπορεί να καθοριστεί με ακρίβεια.
Το τουμπελέκι παίζεται μαζί με ένα τουλάχιστον μελωδικό όργανο, συνήθως την γκάιντα.